Temele inelim: Siyah noktalar nedir, neden oluşur?
Siyah noktalar esasında ciltte nokta gibi görünen tıkanmış foliküllerdir. Çoğunluk, bu tıkanmış foliküllerin kirden dolayı siyah renkte olduğunu düşünse de, aslında renklerinin sebebi kir değil; içlerindeki yağların oksitlenmesidir. Daha çok burun bölgesinde görülme nedeni ise burunun yüzün geri kalanına göre daha çok yağ üretmesi ve çok fazla kıl köküne sahip olmasıdır.
Cildimizin ürettiği sebum, yağ ve cildimizin cilt döngüsü sırasında doğal olarak döktüğü ölü deri hücreleri foliküllerde sıkışıp kalabilir ve siyah noktalara yol açan tıkanıklıklara neden olabilir. Buna ek olarak fondötenler, kapatıcılar, renkli nemlendiriciler ve hatta kullandığımız bazı bakım kremleri gözeneklerde birikebilir ve yağ ile karışarak tıkanıklığa neden olabilir.
Siyah noktalar, tüm yıl boyunca gördüğümüz yaygın bir sorun olsa da özellikle kış aylarında cildin doğal lipitlerini kaybetmesi, kuruması ve tahriş olması cildin bunu telafi etmek için aşırı hızlanmasına ve aşırı yağ üretmesine ve bu da sivilcelere neden olabilir. Sıcak aylarda ise, cildin daha yağlı hale gelme eğiliminde olması ve sonuç olarak yağ birikiminin kıl köklerinin tıkanmasına neden olmasıyla siyah noktalar meydana gelebilir.
Siyah noktalar burundan nasıl temizlenir?
Burundaki siyah noktaları temizlemeye başlamadan önce ilk yapılması gereken, temzilediğiniz şeyin gerçekten siyah nokta mı yağ filamenti mi olduğundan emin olmak olmalıdır. Siyah noktayla çok karıştırılan yağ filamentleri genellikle daha küçük, düz ve daha açık renklidirler. Siyah noktaların aksine renkleri gri, açık kahverengi veya sarıdır. Siyah noktalarsa, düzenli ve etkili bir cilt bakımı rutini ile temizlenebilir.
Peki bu siyah noktalar nasıl önlenir?
Siyah noktaları önlemedeki en iyi yol, foliküllerin ilk etapta tıkanmasını önlemektir. Bunun için fazla sebumu ve ölü deri hücrelerini foliküllere yerleşme şansı bulamadan temizlediği için kimyasal peeling çok önemlidir. Peeling sayesinde son derece etkili bir şeklide eski cilt hücrelerini, kir ve makyajı temizleyip gözeneklerin ilk katmanında yaşanabilecek tıkanıkları önleyebilirsiniz. Ancak uzmanlara göre, daha etkili olur düşüncesiyle haftada birkaç kere peeling yapmak, aksine cildinizi aşırı uyardığınızdan hassaslaştırıp ters etki yaratabilir.
Salisilik asit
Bir BHA (beta hidroksi asit) türü olan salisilik asit, yağda çözünebilen tek asittir. Gözeneklere doğru ilerleyip sıkışmış ölü hücreleri ve fazla sebumu parçalayan salisilik asit, düzenli ve doğru kullanımda iki hafta gibi kısa bir sürede mükemmel sonuçlar verebilir.
AHA’lar
AHA’lar (alfa hidroksi asitler), özeliikle de glikolik ve laktik asitler, tıpkı salisilik asit gibi siyah noktaları tedavi etmekte oldukça iyi asitlerdir. Cildi soyarak gözenek temizliği yapan AHA’lardan özellikle laktik asit, ilerledikçe rehidre olduğu için en nazik kimyasal peelinglerden biridir. Bu yüzden görece hassas bir cildiniz varsa elinizin AHA’lara gitmesi daha iyi olacaktır.
Azelaik asit
AHA’larla aynı çalışan ancak aşırı hassas ciltler için daha uygun olan azelaik asit, bununla da kalmayıp ciltte sivilce ve iltihaplanmaya neden olan bakterileri yok etmesiyle de bilinir. Bu asit hem siyah noktalı hem de hassas ciltler için biçilmiş kaftan!
Retinol
Hücre yenilenmesini hızlandıran retinol, tabii ki de yalnızca kırışıkları yok etmede etkili değil. Gözenekleri açmada bir kahraman görevi gören retinol, cilt hücrelerinin yapışmamasına yardımcı olur. Cildinizin retinole alışması için biraz zamana ihtiyacı olduğunu unutmayarak yavaş yavaş, aşırıya kaçmadan, onarıcı kremlerle destekleyerek uyguladığınız takdirde; cildinizde olumlu sonuçlar görmemeniz neredeyse imkansız! (Bu asitlerin yalnızca akşamları uygulanması ve kulanılan periyodda güneş koruyucu konusunda ekstra dikkatli olunması gerektiği detayını da atlamayalım.)
Asitlere destek
Kimyasal peelinglere destek olması adına haftada 1 ya da 2 gün yapacağınız kil maskeleri, cildinizi ürettiği fazla yağdan arındıracaktır. Buna ek olarak iyi bir nemlendirici de sebum dengesini sağlamak için oldukça önemlidir çünkü siz cildi nemsiz bıraktıkça cilt, kendi nemini sağlayabilmek için yağ üretimini artıracaktır.
Vücudumuzun verdiği tepkiler, onu neyle beslediğimize göre değişir. Daha sağlıklı bir cilt için kan şekerinizi ve insülin seviyenizi kontrol etmek adına şekerli ve nişastalı yiyeceklerden kaçınmak, soğuk su balığı benzeri somon, sardalya (hepsi Omega-3 esansiyel yağ asitleri bakımından yüksektir) gibi doğal anti enflamatuar işlevi gören ve cildinizin sağlığına ve görünümüne büyük faydalar sağlayan balıklar; ıspanak, badem, yumurta ve mantar gibi B12 ‘den zengin besinler tükemek uzun vadede cildinizin sağlığına büyük faydalar sağlayacaktır.
Profesyonel tedavi
Evde yaptığınız kimyasal peelingler, kil maskeleri ve beslenmeye getirdiğiniz düzen sonuç vermediyse; son adım olarak profesyonel bir destek almak sizin için en doğru yöntem olabilir. Bir dermatolog ya da tıp uzmanı, profesyonel cilt bakım aletleri ve cildinize uyguladığı buhar ile cildinize zarar vermeden en iyi tekniklerle cildinizi siyah noktalardan arındırabilir. Daha sağlıklı bir cilt için bu yöntemlerden en azından birine şans vermenizde fayda var!
Yazı: Beste Doğan