6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta yaşanan deprem hepimizi yasa boğdu. Günlerce belki de sabahtan akşama kadar ana akım medya ve sosyal medya üzerinden deprem bölgelerini an be an takip ettik. Belki depremi yaşamadık ama gördüklerimiz, duyduklarımız ve okuduklarımızla biz de en az oradakiler kadar etkilendik. Bu süreç bize kendimizi eskiye oranla daha tedirgin, daha güvensiz ya da yalnız hissettirmiş olabilir. Tam da böyle hissettiğimiz bir anda hayatımıza İkincil Travma kavramı girdi. Peki nedir bu ikincil travma? Gelin birlikte öğrenelim.
İkincil Travma nedir?
Son dönemde ülke gündemine oturan Kahramanmaraş depremi gibi travmatik bir olaya şahit olan, yaşamış birinden dinleyen ya da her gün izlediğimiz medya bağlantıları aracılığıyla maruz kalan kişilerin travmatize olması “ikincil travma” olarak adlandırılır. Travmatik olaylara birincil veya ikincil dereceden maruz kalan kişilerin yaşadıkları sıkıntılar aynı olabilmektedir. Yani aslında hepimizi etkileyecek büyüklükte olan bu olaylar sadece ilk elden yaşayanlarda değil toplumun her kesiminde büyük izler bırakmaktadır.
İkincil Travma’nın belirtileri nelerdir?
Kaçınma
Kişiler, olayı hatırlatan yerden, konuşmadan, duygudan ya da benzer durumlardan mümkün olduğunca uzak durmaya çalışırlar.
Yeniden Yaşantılama
Kişiler, olayları bizzat yaşamasalar da şahit oldukları ya da medya aracılığıyla gördükleri görüntüleri hatırlamayı tercih etmeseler de sürekli olarak o olayla ilgili anıların zihinlerinde canlanması, rüyalarına girmesi belirtilerini içerir.
Artmış Uyarılmışlık
Kişiler, kendilerini sürekli tedirgin ve rahatsız hissederler. Kolay öfkelenir, dikkat problemi çeker, aşırı irkilir ve istemsizce aşırı tedbirli olurlar.
İkincil Travma ile nasıl baş edebiliriz?
Farkındalık
Yaşadığımız durumun farkına varmalıyız. Bu süreci yaşayan tek kişi olmadığımızın bilincinde olmalıyız. Yalnız ve güçsüz değiliz.
İletişim Kurmak
Yaşadıklarımızı ve hissettiklerimizi çevremizdekilerle paylaşmak, onların deneyimlerini dinlemek hem bizim için hem çevremizdekiler için iyileştirici olabilir.
Ara Vermek
Travmatize olmamıza neden olan içerikleri okumaya ara vermek, belki bir süreliğine sosyal medyadan uzaklaşmak kendimizi toparlamamız açısından yardımcı olabilir.
Uyku ve Nefes Kontrolü
İkincil travma sırasında bozulan uyku ve nefes düzenimizi toparlamak süreçle baş etmek için önemli adımlardan biridir. Derin nefesler alarak nefesimize odaklanmak, uyku düzenimizi kontrol altına almak daha iyi hissetmemizi sağlayacaktır.
Rutinlere Dönüş
Günlük rutinlerimize geri dönmek, bize iyi hissettiren şeylere odaklanmak daha iyi hissetmemizi kolaylaştıracaktır.
Psikolojik Destek Almak
Ve tabii ki en önemlisi baş edemediğimiz noktada bir uzmandan destek almak. Baş edebileceğimizi düşündüğümüz çoğu şeyin ilerde bize nasıl dönüşleri olacağını bilemeyiz tam da bu yüzden baş edemediğimiz noktada bir uzmandan psikolojik destek almak bize iyi gelecektir.
Ezgi Er
İlginizi Çekebilir:
